Deel 4: Die goede oude tijd in de Czaar Peterstraat

Over een pijpentang, paprijst en een onafhankelijke zakenvrouw.

Oma Dien trouwde in 1909 op 21-jarige leeftijd met Jacob van Dijk, meubelmaker van beroep, die zij in haar dienst had leren kennen. Zij betrokken een woning in de voor hun vertrouwde Czaar Peterstraat en daar werden hun kinderen geboren, te weten: Tjeerd, Pieter, Ruurd en dochter Dina, het zoveelste kleinkind met de voornaam van de (stam)moeder. Zoals in zovele huwelijken gebruikelijk had zij al haar energie en tijd gestoken in de verzorging en opvoeding van hun kinderen. Toen een paar jaar later ook bij haar het noodlot toesloeg en manlief-kostwinnaar met een andere vrouw vertrok, deed dit bij haar, letterlijk en figuurlijk, de deur dicht. Ze huurde een andere woning en trok daar met haar vier kinderen in. Ze had zeggen en schrijven drie kwartjes in haar zak.

Bijstandsmoeders bestonden nog niet in die tijd. Alimentatie? Nooit van gehoord door deze vrouw, die het heft in eigen handen nam. Dus deed ze net als haar moeder 'wassen aan huis, drogen en strijken'. Ik heb haar 'pijpentang' gekregen waar toen mee gewerkt werd. In die tijd had je dienstbodemutsen, schorten en ook overhemden met ruches. Die kon je niet mooi krijgen met een 'platte' bout, alleen met een pijpentang. Op het eerste gezicht lijkt het een krultang maar kenners weten beter.

Ook werkte ze wel eens als invalkracht in een fijnstrijkerij. Dat bracht meer geld op, maar dan was er overdag geen toezicht op de kinderen. De buren ontfermden zich op die dagen over het viertal en als ze 's avonds van haar werk kwam had de oudste, Tjeerd, gekookt! Meestal paprijst en op de plaat van het gasstel lag soms meer pap dan dat er op een bord lag. Daar zag je op het eerste gezicht niets van, want de plaat was door hen netjes afgedekt met kranten. "Hebben we dat niet goed gedaan?" vroegen dan de koks. "Nou en of," zei moeder Dien en als het viertal in bed lag ruimde zij de kliederboel omzichtig op.

Zij was een zeer vooruitstrevende en onafhankelijke vrouw en over haar belevenissen als zakenvrouw met een water- en vuurhuis, kruidenierswinkel en een papiergrossierderij, zou ik nog menig stukje kunnen schrijven.

Dinie Hartendorp van Dijk, kleindochter van Dien van Dijk- Bakkers

Bron: De Eilander no 7; 26 oktober 2001